ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ - ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙKΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Πρέκας Επιφάνειος - PDTC

* Ψυχοθεραπευτής  

210 99 59 640 & 6944 100 101
¨Ηλιούπολη - Αττική¨
A+ A A-

Facebook, Instagram, Τwitter, YouTube, Blogs, Forums

Το Facebook, το Instagram, το Τwitter, το YouTube, τα Blogς, τα Forums αποτελούν πλέον την νέα μας πραγματικότητα, - μια πραγματικότητα που δείχνει ότι, στο άμεσο μέλλον θα επικρατήσει η "Τεχνητή Νοημοσύνη" με ότι, αυτό συνεπάγεται. 

Η ιστορία ξεκίνησε με πρώτο το Facebook.

Το Facebook ως ένα πολύ δυνατό επικοινωνιακό μέσο μπήκε δυναμικά στην ζωή μας.
Απαριθμεί 1,2 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες (Facebook, 2010, 2011) και καταγράφεται ως το πιο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο στον κόσμο!
Η ιστορία του "Facebook" ως δημιουργία δικτύου, μας είναι λίγο ή πολύ γνωστή.
Ξεκίνησε το 2004 ως μια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης μόνο για τους φοιτητές του πανεπιστημίου του "Χάρβαρντ" και σταδιακά επεκτάθηκε σχεδόν σε όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, κολλέγια, λύκεια και γυμνάσια των ΗΠΑ, από εκεί μετά σε επαγγελματικές ενώσεις και τέλος σε όλον τον κόσμο!
Η συγκλίνουσα φύση των υπηρεσιών που παρέχει το Facebook (οπτικοακουστικό υλικό, φωτογραφίες, βίντεο, κείμενο, επικοινωνία, παιχνίδια), καθιστά το μέσο αρκετά ελκυστικό.
Από τις έρευνες προέκυψε ότι, πολλοί χρήστες παραδέχτηκαν πως το "Facebook" τούς δίνει τη δυνατότητα να διαμορφώσουν ένα ιδανικό προφίλ του εαυτού τους - (διαφορετικό από το πραγματικό), όπου μπορούν να είναι «αυτό που θα ήθελαν να είναι», αλλά δεν μπορούν, (Walther et,al.2008).


Επίσης από τις έρευνες προέκυψε ότι, πολλοί από τους χρήστες προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα άλλα μέλη/χρήστες μέσα από το προφίλ που έχουν δημιουργήσει ή ακόμα και μέσα από αυτά που δημοσιεύουν στους «τοίχους» τους, ή από αυτά που γράφουν αντίστοιχα οι φίλοι τους!.  (Walther et,al. 2008).
Οι ερευνητές Papacharissi & Mendelson, (2011) διαπίστωσαν ότι οι νέες ψηφιακές και διαδικτυακές τεχνολογίες λειτουργούν με βέλτιστο τρόπο ως λειτουργικά υποκατάστατα (functional alternatives), άλλοτε αντικαθιστώντας και άλλοτε συμπληρώνοντας το κοινωνικό περιβάλλον του συμμετέχοντος ατόμου.
Από την έρευνα του Ellison et al., (2011), προέκυψε ότι τα διαδικτυακά μέσα επικοινωνίας λειτουργούν συμπληρωματικά σε πτυχές του ατομικού περιβάλλοντος, πτυχές όμως που δεν έχουν «εκπληρωθεί».

Η έλξη (affinity) για την χρήση του "Facebook" συνδέεται με πολλά κίνητρα όπως, η συνήθεια, η διασκέδαση, η συντροφιά κλπ.
Σε κάποιες από τις παραπάνω έρευνες συμμετείχαν και 450 Έλληνες χρήστες του Facebook, εκ των οποίων το 72% ήταν γυναίκες (324) και το 28% άνδρες (126).
Από αυτούς, το 86,9% περίπου ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία των 18 - 40 ετών και το 45,3% στην ηλικία 18 - 25 ετών και το 41,6% στην ηλικία 26 - 40 ετών.

Το 92,9% των ερωτηθέντων ήταν πανεπιστημιακού μορφωτικού επιπέδου με το 26,5% να κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα Έλληνες χρήστες του Facebook συνδέονται στο διαδίκτυο κατά μέσο όρο 219 λεπτά ημερησίως και κατά μέσο όρο χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τα τελευταία 8 χρόνια.

Πιο συγκεκριμένα, το 74,9% των συμμετεχόντων κοιτάζουν τη σελίδα τους στο Facebook καθημερινά, κατά μέσο όρο 5 φορές (4,9) τη μέρα και περίπου το 30% από αυτούς είναι συνδεδεμένοι με το εν λόγω μέσο για περισσότερες από 3 ώρες ημερησίως.
Το 25,1% των χρηστών του Facebook δεν συνδέονται σε ημερήσια βάση και υπολογίστηκε ότι, κατά μέσο όρο αφιερώνουν 13 περίπου ώρες την εβδομάδα στο Facebook.

Από την ποιοτική ανάλυση των ερευνών προέκυψαν ως επιπλέον κίνητρα τα εξής:
η περιέργεια, το κουτσομπολιό και η παρακολούθειση της καθημερινότητας άλλων ανθρώπων κλπ.

Πολλά από τα παραπάνω ερευνητικά στοιχεία έχουν παρουσιαστεί στην μελέτη που δημοσίευσε το περιοδικό "ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ" / Τεύχος 16-17.
Επίσης, σε πρόσφατη πανελλαδική έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN), του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με τη «αξιοποίηση και εμπιστοσύνη των Ελλήνων στα social media» προέκυψε ότι, το 68% των Ελλήνων επισκέπτεται σελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το (Facebook, το Τwitter) και το 60%, (blogs και forums), πηγή Ημερησία.

Με δύο λόγια,
Οι χρήστες του "
Facebook" διαμέσου της συμμετοχής ή της δημιουργίας ενός δικτύου φίλων και γνωστών, στην ουσία διαμεσολαβούν μεταξύ της τεχνολογικής αναπαράστασης της "πραγματικότητας" και της δικής τους εκδοχή της πραγματικότητας?, - είναι μεν εικονική ή δυνητική, αλλά για τους ίδιους υπαρκτή.
Ο πιο γνωστός από τους ιδρυτές του Facebook (Mark Zuckerberg) υποστήριζε ότι κατά το σχεδιασμό της πλατφόρμας δεν ήθελε να δημιουργήσει ένα κοινωνικό δίκτυο εντυπωσιακό, αλλά λειτουργικό.
Έχοντας αυτό κατά νου, έδωσε έμφαση στην ισορροπία ανάμεσα  στην πρόσβαση της πληροφορίας και τον έλεγχο της πληροφορίας από τον χρήστη (Cassidy, 2006).
Ως χρήστης του Facebook και ειδικός της "Ψυχικής Υγείας" έχω παρατηρήσει:
  
    α) το Facebook αποτελεί μια δυνητική ή πλασματική κατάσταση, όπου ο χρήστης οποτεδήποτε θελήσει ‘‘διαγράφεται από την πλατφόρμα του ’’ χωρίς καμία συναισθηματική συνέπεια.
   
     Παράδειγμα:
        Μιλάς, γράφεις, σου απαντούν και εάν δεν σου αρέσουν οι απαντήσεις, ή η συνομιλία, μπορείς να αποσυρθείς με το πάτημα ενός κουμπιού, κατάσταση που δεν υφίσταται
        στην πραγματική ζωή.
  
   β) η πλατφόρμα του, σου δίνει την δυνατότητα να επιλέξεις τους φίλους ή τις ομάδες των ενδιαφερόντων που επιθυμείς, χωρίς να μπορεί να σε καπελώσει κανείς.
        Παράδειγμα: οι γονείς σου,  ο προϊστάμενος σου, ο εργοδότης σου, οι συγγενείς σου, οι φίλοι κλπ. όπως γίνεται στην πραγματική ζωή.
 
   γ) στην πλατφόρμα του, γράφεις ό,τι θέλεις χωρίς προσωπικές διαδραστικές αντιδράσεις, - όπως πχ. γίνεται στην κανονική ζωή, που έχεις απέναντι σου τον άλλον ή τους άλλους.
 
   δ) μπορείς να «γράφεις» επώνυμα ή ανώνυμα, καθισμένος πίσω από μια οθόνη ή ένα κινητό τηλέφωνο, αυτό σημαίνει ότι έχεις την δυνατότητα να (λες) γράφοντας ό,τι θέλεις,
        όποτε θέλεις από απόσταση και χωρίς συνέπειες.
 
   ε) μπορείς να παρουσιαστείς με όποια ιδιότητα ή φωτογραφία θέλεις (εφοπλιστής, βιομήχανος, γιατρός, δικηγόρος, ηθοποιός ακόμα και αστροναύτης),
       αλλά (από όσο γνωρίζω)μήνυσηγιαπλαστοπροσωπία δεν μπορεί να γίνει.
 
   ζ) επίσης όπως στην πραγματική ζωή, που η κοινωνία βρίθει από απατεώνες και κάθε είδους διεστραμμένους τύπους, έτσι και το "Facebook" αποτελεί πολύ πρόσφορο μέσο για τέτοιους   τύπους, προκειμένου να αλωνίζουν ανενόχλητοι.
 
 

Μέτρα ασφαλούς χρήσης για τους εφήβους
 
   1) παρακολουθήστε με διακριτικό τρόπο τα ανήλικα παιδιά σας, προκειμένου να αξιολογήσετε τις συνομιλίες που κάνουν στο Facebook, – σαν πράξη μπορεί να μην είναι σωστή, αλλά είναι    δεδομένο πως τα ανήλικα παιδιά δεν έχουν "επαρκή" κριτική σκέψη και εδώ μιλάμε για την προστασία τους.
  
   2) οι ενήλικες μπορούν να προσαρμόσουν τις ανάγκες τους και την περιέργεια τους «στις απολύτως αναγκαίες» και να εμμένουν σε αυτές.
 
   3) οι κυρίες, εάν "τελικά" αποφασίσουν να συνευρεθούν με κάποιον διαδικτυακό τους φίλο, - καλό θα είναι, η πρώτη και η δεύτερη συνάντηση τους να γίνει σε δημόσιο χώρο συνοδευόμενες από κάποια φίλη της εμπιστοσύνης τους.
  
   4) είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι, οι απατεώνες και οι διεστραμμένοι τύποι δεν έχουν "εξ όψεως" κάτι διαφορετικό από τους υγιείς ανθρώπους, - αντιθέτως, από την μέχρι τώρα εμπειρία μου προκύπτει, πως είναι ιδιαίτερα ευγενικοί και σαγηνευτικοί, - διότι, εάν το έγραφαν στο μέτωπο τους, ο κόσμος, θα προφυλασσόταν από αυτούς και δεν θα μπορούσαν να πετύχουν τους δόλιους σκοπούς τους.

Κλείνοντας
Διαφαίνεται πως ένα θέμα που αναδύεται και θα αποτελέσει το αντικείμενο επιπλέον μελετών στο άμεσο μέλλον είναι, η αντίφαση ανάμεσα στην ιδιωτική και την δημόσια σφαίρα μέσα από τις ιστοσελίδες των κοινωνικών δικτύων.